Wat is een tekenbeet?
Een teek is een klein bruin/zwart spinachtig insect met acht pootjes. Een teek is ongeveer 1-3 millimeter groot, kleiner dan een luciferkopje. Ze leven in struiken, hoog gras, bossen, duinen, heide, parken en tuinen. Ze houden van een vochtige omgeving en zijn vooral actief in de maanden maart t/m september als het warm genoeg is.
Een teek kan niet springen of vliegen, ze kruipen en klimmen op mensen en dieren en bijten zich vast in de huid. Ze zuigen zich vol met bloed en worden daardoor groter, ongeveer 1 centimeter. Een teek kan zich overal op het lichaam vastbijten maar ze hebben een voorkeur voor warme vochtige plaatsen zoals liezen, knieholtes, oksels en de bilspleet. Bij kinderen zitten ze ook vaak op het hoofd, achter de haargrens en achter de oren. Dit komt omdat kinderen zich lager bij de grond bewegen en vaak door hun speelgedrag in het gras of in struiken zitten. Wanneer de teek zich heeft volgezogen met het bloed van uw kindje laat het de huid weer los.
Hoe vaak komt een tekenbeet voor?
De laatste jaren neemt het aantal tekenbeten flink toe. Exacte cijfers zijn niet bekend omdat veel tekenbeten niet worden gemeld. De schatting is dat de laatste 10 jaar het aantal tekenbeten is verdubbeld tot verdrievoudigd. Er zijn bepaalde regio’s in Nederland waar heel veel teken voorkomen zoals onder andere op de Veluwe en in Zeeland.
Wat zijn de klachten en hoe ziet een tekenbeet eruit?
Een tekenbeet is pijnloos en wordt dus meestal niet opgemerkt. Op de plaats van de tekenbeet ontstaat een rood plekje, het vlekje wordt meestal niet groter dan 1 à 2 centimeter.
Sommige teken zijn besmet met de Borrelia-bacterie en kunnen de ziekte van Lyme overdragen. In Nederland wordt het aantal besmette teken geschat op 20%, de spreiding hiervan is groot. Dat betekent dat op sommige plaatsen in Nederland heel veel besmette teken voorkomen en op andere plaatsen nauwelijks. Er is niet te zien welke teken wel en welke niet zijn besmet met deze bacterie. Als de teek binnen 24 uur verwijderd wordt, is de kans op besmetting erg klein.
Wat kunt u zelf aan een tekenbeet doen?
Wat kunt u het beste doen als uw kind is gebeten door een teek:
- Verwijder de teek direct als u deze vindt op de huid of in het haar van uw kind. Hoe eerder de teek wordt verwijderd, hoe kleiner de kans op besmetting
- Lukt het u niet de teek zelf te verwijderen, ga dan dezelfde dag nog naar uw huisarts of de huisartsenpost
- Pak de teek met een pincet of tekentang zo dicht mogelijk op de huid van uw kind
- Trek de teek met een draaiende beweging voorzichtig los. Als het kopje van de teek in de huid achterblijft is dat niet erg, deze komt er vanzelf uit, net als bij een splinter
- Verdoof de teek niet met alcohol of andere middelen, het vermoeden bestaat dat dan juist de kans op besmetting toeneemt
- Maak het wondje schoon met alcohol (70%), heeft u dat niet was het wondje dan goed schoon met water en zeep
- Noteer het volgende met betrekking tot de tekenbeet: in welk land en welke streek is uw kind gebeten? Waar op zijn/haar lichaam is uw kind gebeten? Op welke datum is uw kind gebeten door een teek? Een besmetting met de ziekte van Lyme uit zich na enkele dagen tot drie maanden na de tekenbeet daarom is het belangrijk de datum te noteren
Wat kunt u het beste doen om te voorkomen dat uw kind wordt gebeten door een teek:
- Bent u in de natuur geweest, controleer dan aan het einde van de dag de huid van uw kindje op teken
- Vermijd hoog gras en struiken en laat uw kind zoveel mogelijk op de wandelpaden blijven
- Laat uw kind sluitende kleding dragen, lange mouwen en broekspijpen en stop de broek in de sokken
- Laat kleine kinderen een pet dragen omdat teken een voorkeur hebben voor kinderhoofdjes
- Is het te warm voor lange kleding, smeer dan de huid van uw kind in met een insectenwerend middel waar DEET inzit. Kinderen kunnen middelen gebruiken met maximaal 20% DEET. Deze zijn verkrijgbaar bij drogist en/of apotheek
- Controleer de voorkeursplekken, zoals liezen, knieholtes, oksels, de bilspleet en op het hoofd achter de haargrens en achter de oren, goed
- Schud kleding waarmee uw kind in de natuur is geweest en buiten heeft gespeeld, buiten uit om eventuele teken te verwijderen
- Was kleding op 60°C om eventuele teken te doden
Wanneer kunt u beter naar de dokter gaan?
Ga met uw kind naar de huisarts als:
- Het niet lukt om de teek zelf te verwijderen, ga direct dezelfde dag nog naar de huisarts of de huisartsenpost
- U vermoedt dat de teek langer dan 24 uur op de huid van uw kindje heeft gezeten, de kans op besmetting neemt toe na 24 uur huidcontact
- Binnen enkele dagen tot drie maanden na de tekenbeet een rode vlek of ring ontstaat in de buurt van de tekenbeet. De ring wordt binnen enkele dagen groter
- Uw kindje zich binnen enkele dagen tot drie maanden grieperig gaat voelen en daarbij last heeft van koorts, spierpijn, hoofdpijn en vermoeidheid
- Uw kindje lang na de tekenbeet dubbel gaat zien
- Uw kindje lang na de tekenbeet tintelingen krijgt of minder kracht in zijn/haar armen en/of benen
- Uw kindje lang na een tekenbeet dikke en pijnlijke gewrichten krijgt
Bovenstaande verschijnselen kunnen wijzen op de ziekte van Lyme, wat wordt veroorzaakt door een besmette tekenbeet. Als het gaat om de ziekte van Lyme zal uw kind antibiotica krijgen. Heeft uw kind de ziekte van Lyme gehad dan is uw kind niet immuun. Dat betekent dat bij iedere tekenbeet opnieuw de ziekte van Lyme kan worden overgedragen en uw kind opnieuw ziek kan worden.
Extra informatie
In Nederland bestaat de Stichting Tekenbeetziekten. Deze stichting wil bekendheid, voldoende aandacht en zo volledig mogelijke kennis van tekenbeetziekten stimuleren en de gevolgen die deze ziekten kunnen hebben zoveel mogelijk beperken.
Op de website tekenradar vindt u naast informatie over teken en de ziekte van Lyme, ook een actuele tekenverwachting. Een belangrijk doel van de tekenverwachting is mensen bewuster maken van de aanwezigheid van actieve teken zodat ze zichzelf na een bezoek aan natuur, park of tuin controleren op een tekenbeet en zich beter beschermen tegen een tekenbeet.
